Э. Хүрэлбаатар: Хөшигийн хөндийн хот байгуулалтын нэгдсэн төлөвлөлтийг олон улсын архитекторуудад танилцуулна

2022-09-01 385 0

Азийн архитекторуудын  “FORUM – 21”  олон улсын чуулга уулзалтыг “Тогтвортой хот байгуулалтын ирээдүй” сэдвээр 9 дүгээр сарын 4-9–нд Улаанбаатар хотноо зохион байгуулна. Олон улсын арга хэмжээг зохион байгуулж байгаа Монголын Архитекторуудын эвлэлийн Ерөнхийлөгч, Монгол Улсын Гавьяат барилгачин, Зөвлөх архитектор Э.Хүрэлбаатартай ярилцлаа.

Хот байгуулалт Монгол Улсын хувьд маш чухал, тулгамдсан, шийдвэрлэх олон асуулттай сэдэв. Энэ талаар олон улсын шилдэг архитекторууд хуран цуглаж Тогтвортой хот байгуулалтын ирээдүй сэдвийн дор ярилцах гэж байгаа нь олзуурхууштай хэрэг.  Олон улсын энэ байгууллагын талаар товч танилцуулах уу?

-Даян дэлхийн XXI зууны тогтвортой хөгжлийн хөтөлбөрт тусгасны дагуу том хотууд руу шилжин суурьших хөдөлгөөнөөс үүдэлтэй хүн амын хэт төвлөрлийг бууруулахын тулд бүсийн тэргүүлэх төв, дагуул хот, шинэ хотыг байгаль орчин, хүрээлэн буй орчинд ээлтэй, ухаалаг, эдийн засаг, байгалийн нөөцийн хувьд хэмнэлттэй, жендерийн тэгш эрхийг хангасан, дасан зохицох чадвартай байдлаар тооцон төлөвлөж, хүний эрүүл, аюулгүй орчинд аятай тухтай ажиллах, амьдрах нөхцлийг бий болгоход дэлхийн улс орнууд хамтдаа анхаарал хандуулж буй цаг үед “Тогтвортой хот байгуулалтын ирээдүй” сэдвийн дор энэ удаагийн форумыг зохион байгуулж байгаа нь ихээхэн ач холбогдолтой болж байна.

Юуны өмнө Азийн архитекторуудын  бүсийн зөвлөл буюу ARCASIA-ийн талаар тодруулах нь зөв байх. Азийн архитекторуудын бүсийн зөвлөл нь тус бүс нутгийн 22 улсын архитекторуудын байгууллагыг эгнээндээ нэгтгэсэн, гишүүн институт бүрийн бүс нутгийн хөтөлбөр, хамтын ажиллагааны өргөтгөл болон ажилладаг мэргэжлийн байгууллага юм.  

Энэ байгууллагын гишүүнээр Монгол улс, Монголын Архитекторуудын Эвлэл 1991 онд, ОУ-ын архитекторуудын эвлэлийн гишүүнээр 1963 онд элссэн ба идэвхитэй хамтран ажилладаг.  65 жилийн түүхтэй Монголын Архитекторуудын Эвлэл олон улсын олон арга хэмжээг эх орондоо үр ашигтай зохион байгуулж ажилласан.

Азийн энэ байгууллагын нэг чухал арга хэмжээ нь 2 жилд нэг удаа зохион байгуулагддаг чуулга уулзалт юм. Азийн барилга, архитектурын хөгжлийн үзэл санаа , бодлогыг, томоохон төсөл хөтөлбөрийг мэргэжлийн өнцгөөс нь  хэлэлцдэг тус бүс нутгийн архитектур, хүрээлэн буй орчны асуудлыг шийдвэрлэхэд “оюун санааны хөшүүрэг” болох зорилготой нэрт архитекторууд, сэтгэгчдийн цугларалт юм.

Анхны уулзалт 1982 онд Шри Ланка улсад зохион байгуулагдснаас хойш 21 дэх удаагийнх нь Улаанбаатарт хэдхэн хоногийн дараа чуулах гэж байна.  Олон улсын арга хэмжээг зохион байгуулах  эрхийг авах шалгаруулалтанд  Монголын Архитекторуудын Эвлэл 2020 онд өрсөлдөж 2021 оны 9 дүгээр сард шалгарч албан ёсны зохион байгуулах эрхийг авсан.  

Энэ оны дөрөвдүгээр сард Монгол Улсын Ерөнхий сайд Захирамж гаргаж  Олон улсын арга хэмжээг зохион байгуулах ажлыг нэгдсэн удирдлага, зохион байгуулалтаар хангаж, уялдуулан зохицуулах үүрэг бүхий ажлын  хэсэг байгуулсан.

Бэлтгэл ажлын цаг үед дэлхий нийтийг хамарсан Ковид -19 цар тахлын болон эдийн засгийн хямралын үе таарсан амаргүй цаг үед  Ажлын хэсэг сайн ажиллаж, мөн архитекторууд, салбарын хамт олны дэмжлэг туслалцаатайгаар  бэлтгэл маш сайн хангагдаад байна.

Монголын Архитекторуудын эвлэл Азид төдийгүй дэлхийн хэмжээнд нэлээд нэр хүндтэй байгууллага гэж сонссон. Та энэ эвлэлийн Ерөнхийлөгчөөр  хэдэн жил ажиллаж байна?

-Монголын архитекторуудын эвлэл 66 жилийн түүхтэй байгууллага. Манай эвлэл их хурлаараа Ерөнхийлөгчөө, удирдах зөвлөлөө сонгодог. Миний хувьд  2009 онд анх сонгогдоод, 2 удаагаа улиран сонгогдсон,  13 дахь жилдээ ажиллаж  байна.

Монголын архитектур, хот байгуулалтын үйл ажиллагаанд түүчээлэн оролцдог архитекторуудыг эгнээндээ нэгтгэсэн ОУ-ын архитекторуудын байгууллагын гишүүн, нийгэмд үйлчилдэг, архитекторуудыг олон улсад хүлээн зөвшөөрүүлэх, давтан сургах, мэргэшүүлэх, ур чадварыг дээшлүүлэх, төрийн зарим чиг үүргийг хэрэгжүүлдэг, дүрмийн хүрээнд үйл ажиллагаагаа явуулдаг байгууллага.

Чуулга уулзалт нэлээд амаргүй цаг үед болж байна. Нисэх онгоцны буудал даган хөгжих шинэ хотын төлөвлөлтийг хэлэлцэнэ гэв үү?

-Дэлхийн улс орнуудын нэгэн адил Монгол Улс тогтвортой хөгжлийг бий болгох  зорилтын хүрээнд Монгол Улсын Их Хурал, Засгийн газраас урт, дунд хугацаанд баримтлах “Алсын хараа 2050”, “Шинэ сэргэлт”-ийн бодлогын баримт бичгүүдийг баталж, түүний дагуу Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг дэвсгэрт олон улсын нисэх онгоцны буудлыг түшиглэн “Шинэ Зуунмод” хотыг иж бүрнээр цогцлоох төлөвлөлт, бүтээн байгуулалтыг үе шаттайгаар хэрэгжүүлэн ажиллаж байгаа бөгөөд бид ирээдүйн тогтвортой хот байгуулалтын дэвшилтэд загваруудыг боловсруулахаар  “Тогтвортой хот байгуулалтын ирээдүй” гэсэн өргөн хүрээний сэдвээр ярилцаж олон улсын мэргэжил нэгтнүүдтэйгээ хамтран ажиллана.

Мөн энэ удаагийн чуулга уулзалт цар тахлын улмаас хоёр жил гаруй зогсонги байсан ARCASIA-ийн үйл ажиллагааг сэргээх, өнөөгийн болон шинээр үүсч буй сорилтуудыг шийдвэрлэхэд архитектурын шинэлэг санаа , шийдлүүдийн талаар санал бодлоо солилцоход ихээхэн хувь нэмэр болно.

Монголын хот байгуулалтын өнөөгийн байдалтай олон орнуудын архитекторуудыг танилцуулж, том хотуудын тулгамдсан асуудлыг хэрхэн даван туулж байгаа,  дагуул хотуудыг хөгжүүлэхэд чиглэсэн тогтвортой хот байгуулалт , төлөвлөлтийн хэтийн төлөвийг тодорхойлох талаар тэдний зөвлөлгөө, зөвлөмжийг сонсох, туршлагаас хуваалцах зэрэг өргөн ач холбогдол бүхий арга хэмжээ болно.  Чуулга уулзалтыг биетээр болон цахимаар  гэсэн холимог хэлбэрээр  зохион байгуулах юм.

 Мөн энэ үеэр Азийн архитекторуудын дунд зарласан Архитектурын шилдэг бүтээлийн 2022 оны уралдаанд оролцсон, шалгарсан шилдэг бүтээлүүд,  Монголын барилга хот байгуулалтын салбарын ололт, архитекторуудын бүтээл, томоохон төсөл хөтөлбөрийг танилцуулсан олон улсын үзэсгэлэнг Мишээл экспо-д 2 хоног гарна.

Хот байгуулалтын арвин туршлагатай улс орнуудын шилдэг архитекторууд  арга туршлагаа  солилцох  чуулга уулзалтанд манай улс яг ямар асуудлыг танилцуулж, гаргалгаа шийдэл хайх  гэж байна вэ?

-Дэлхийн 140 орны 3,2 сая архитекторуудыг төлөөлөх Олон улсын Архитекторуудын  эвлэлийн Ерөнхийлөгч Jose Luis Кортес анх удаа Монголд ирж байна.  

Мөн ОУАЭ-ийн Ерөнхий нарийн бичгийн дарга, Азийн бүс хариуцсан дэд Ерөнхийлөгч нар ч хамт ирнэ. Азийн 22 орны архитекторуудын байгууллагуудын удирдлагууд, төлөөлөл 150 гаруй архитекторууд  ирж байна.

Япон, Хятад, БНСУ, Энэтхэг Монгол зэрэг орны олон улсад нэр хүндтэй архитекторууд, эрдэмтэн судлаачид илтгэл тавьж, хот төлөвлөлтийн өнөөгийн шилдэг туршлага, хэтийн төлөв , чиг хандлага болон тогтвортой хөгжлийн зорилтуудыг хэрэгжүүлэхэд улс орон, бүс нутаг, олон улсын хэмжээнд архитекторуудын гүйцэтгэх үүрэг, оролцоо зэрэг өргөн хүрээний асуудлаар санал бодлоо солилцох юм. Мэргэжлийн 5 хорооны хурал болно.

Түүнчлэн орчин үеийн хот байгуулалтын дэвшилтэт арга, шинжлэх ухаан, техник, цахим технологийн ололт амжилтуудыг ашигласан хот төлөвлөлт , хот байгуулалтын хөгжлийн сүүлийн үеийн чиг хандлагыг тодорхойлсон улс орнуудын хэрэгжүүлж байгаа төсөл, хөтөлбөр сайн туршлагын талаар санал бодлоо хуваалцаж, оновчтой шийдэл, санаа, зөвлөмжүүдийг  гаргасан үр дүнтэй арга хэмжээ болно.

   Монгол Улсын хувьд Хөшигийн хөндийд баригдсан Олон улсын шинэ нисэх буудлыг дагасан хот байгуулах төлөвлөгөөгөө танилцуулж  бүс нутгийн орнуудын сайн туршлагыг судлан суралцахын зэрэгцээ нэн хурдацтай явагдаж буй хотжилт болон цаг тутам өөрчлөгдөн буй өнөөгийн  дэлхий ертөнцийн өмнө тулгарч буй нийтлэг сорилтуудыг даван туулах арга замуудын талаар  санал бодлоо хуваалцах юм.

Монгол Улсад зохион байгуулахад нягт хамтран ажилласан Азийн архитекторуудын Бүсийн Зөвлөлийн 2022 оны удирдах бүрэлдэхүүн, уралдаан тэмцээний шүүгч нар, монголын архитекторууд болон дэмжлэг туслалцаа үзүүлсэн Барилга, хот байгуулалтын сайд, Соёлын яам, Улаанбаатар хотын захирагч, төр засгийн болон бусад түнш байгууллагууд, ивээн тэтгэгч компаниуд, хувь хүмүүс зэрэг бэлтгэл ажилд оролцсон бүх хүмүүст чин сэтгэлийн талархал илэрхийлье.

АНХААРУУЛГА: Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд манай сайт хариуцлага хүлээхгүй болно. Та сэтгэгдэл бичихдээ бусдын эрх ашгийг хүндэтгэн үзнэ үү.

Холбоотой мэдээ

М.БИЛЭГСАЙХАН: Mиний бичихээс илүүтэй ШҮЛЭГ намайг тоож төрдөг

"Монголчуудын амьдрал" сонины “Нууцхан яриа” булан хайр дурлал, секс хийгээд нууц амраг гэх мөнхийн

2024-03-25

Н.Алтанхуяг: Тойрог томсгоно гэдэг гурван аймгийн атаман мөнгөө нэгтгэнэ гэсэн үг, гэсэн ч би нэр дэвшинэ

УИХ-ын гишүүн Н.Алтанхуяг сэтгүүлчдийн сонирхсон асуултад хариуллаа. Тэрээр "Сэтгүүлчдээс ярилцлага

2024-01-10

“Айлын таван хүүхэд өнчрүүлээд муухай хүүхэн” гээд дайрч байсан тохиолдол ч бий

Монголын кино урлагийн сор бүтээлүүдийн нэгд зүй ёсоор тооцогддог “Гарын таван хуруу“ киноны нэг го

2023-07-27